Rozważane propozycje dla warszawskiej Strefy Czystego Transportu (SCT), po przeprowadzeniu konsultacji oraz dogłębnych analiz, zakładają zdecydowanie większy zasięg strefy niż pierwotnie przewidywano. Ten projekt ma na celu nie tylko podniesienie jakości powietrza w stolicy, ale także wprowadzenie przyjaznych rozwiązań dla mieszkańców miasta, takich jak ulgi dla seniorów czy dla rezydentów tego obszaru, którzy odprowadzają tu swoje podatki. Decyzję ostatecznego kształtu SCT i jej terminach wejścia w życie podejmie Rada m. st. Warszawy w przyszłych dniach.

Pod koniec stycznia tego roku urzędnicy Warszawy przedstawili pierwszą wersję planów na Strefę Czystego Transportu, dając tym samym start procesowi społecznych konsultacji SCT. Trwały one przez trzy miesiące i zaowocowały przekazaniem ponad 3000 uwag od obywateli, a także wieloma dyskusjami i spotkaniami dotyczącymi proponowanych zmian. Dodatkowo przeprowadzone zostały analizy zgłoszonych propozycji zmian.

Zebrane uwagi miały ogromny wpływ na obecny kształt projektu strefy. Zdecydowano się na wprowadzenie wielu ulg i wyjątków, skierowanych głównie do seniorów i mieszkańców obszaru SCT. Nowa propozycja daje czteroletni okres dostosowania się do wymagań strefy dla jej mieszkańców. Kierowcy z Warszawy, którzy nie mieszkają w obrębie SCT, a także osoby spoza miasta, będą musieli przestrzegać tych samych warunków co dotychczas. Natomiast kierowcy powyżej 70 roku życia i posiadacze pojazdów zabytkowych otrzymają bezterminowe zwolnienie z przepisów SCT.

Nowa wersja projektu zakłada, że Strefa Czystego Transportu pokryje ponad dwukrotnie większy teren niż pierwotnie zakładano, obejmując całe dzielnice Śródmieście, Żoliborz i Pragę Północ, prawie całą Ochotę i Pragę Południe, większą część Mokotowa oraz połowę Woli. Jak tłumaczy Michał Olszewski, zastępca prezydenta Warszawy, decyzja ta wynika z troski o zdrowie mieszkańców i jakość powietrza w mieście. Chodziło o to, aby uwzględnić zarówno potrzeby tych mieszkańców, którzy mogą mieć problemy z dostosowaniem się do nowych standardów, jak i tych, którzy zależy na poprawie jakości powietrza w stolicy.

Władze Warszawy, uwzględniając zebrane opinie oraz wyniki analiz ekspertów, postanowiły nie tylko zwiększyć obszar strefy, ale również dać więcej czasu mieszkańcom na dostosowanie się do jej wymagań. Zgodnie z nowymi założeniami, SCT obejmować będzie: całe dzielnice Śródmieście, Żoliborz i Praga Północ; prawie całą Ochotę (z wyłączeniem fragmentu z CH Reduta i ul. Mszczonowską oraz Dworcem Zachodnim); Pragę Południe (z wyjątkiem Olszynki Grochowskiej); większą część Mokotowa (poza Sadybą, Stegny, Augustówką i częścią Służewca); oraz około połowę Woli (do al. Prymasa Tysiąclecia).

Mieszkańcy powyższego obszaru, płacący podatki w Warszawie, będą zwolnieni ze spełniania wymagań strefy na pierwszych dwóch etapach jej wprowadzania. Obowiązkowe dla nich będą dopiero od stycznia 2028 r. – wtedy nie będą mogli przemieszczać się po strefie pojazdem z silnikiem Diesla starszym niż 13 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 22 lata. Pozostałe osoby oraz mieszkańcy Warszawy zamieszkujący poza strefą, którzy zakupili samochód już po przyjęciu uchwały, muszą przestrzegać niezmienionych wymogów od lipca 2024 r. Nie będą mogli poruszać się po strefie pojazdem z silnikiem Diesla starszym niż 18 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 27 lat.

Nowy projekt przewiduje także dodatkowe ulgi dla seniorów (osób, które do końca 2023 r. ukończą 70 lat), pod warunkiem, że byli właścicielami swoich pojazdów jeszcze przed przyjęciem uchwały o SCT. Oznacza to, że osoby powyżej 70. roku życia, spełniające określone warunki, będą zwolnione na stałe z przestrzegania przepisów obowiązujących w ramach SCT.

Strefa Czystego Transportu to obszar, gdzie mogą poruszać się tylko pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. Takie rozwiązania mają na celu poprawę jakości powietrza w miastach oraz dbanie o zdrowie mieszkańców, a są stosowane w Europie już od wielu lat. Obecnie działa tam ponad 320 takich stref, najwięcej w Niemczech i we Włoszech. W Polsce jedynym miejscem, gdzie podjęto decyzję o utworzeniu SCT na terenie miasta, jest Kraków (zacznie obowiązywać od lipca 2024).

Badanie przeprowadzone na początku 2023 roku na zlecenie ratusza warszawskiego wykazało, że prawie 70% dorosłych mieszkańców Warszawy (w tym 66% kierowców regularnie korzystających z samochodu) popiera wprowadzenie SCT. Kobiety wyrażały większe poparcie dla tego rozwiązania w porównaniu do mężczyzn. Osoby mające 70 lat i więcej częściej niż pozostałe sądziły, że dzięki SCT warszawiacy będą zdrowsi. Taka opinia była również częściej wyrażana przez osoby, które nie posiadają samochodu.